Çocuğun ilk ve en önemli sosyal çevresi, aile ortamıdır. Ailede anne baba ile geçirilen nitelikli beraberlik ve anne baba çocuk arasındaki paylaşımlar, çocuk gelişimi açısından oldukça anlamlıdır. Gelişen teknoloji ve günümüz yaşam koşullarındaki farklılıklar, anne baba ve çocuk arasındaki sosyal etkileşimi de etkilemiş görünmektedir.“Çocuğunuz okuldan eve geldiğinde, evde hangi etkinlikleri yapmaktan hoşlanıyor?”, “Anne ya da babası ile oynamak istediğinde, anne ya da baba olarak çocuğunuzla oynar mısınız? Neden?”, “Çocuğunuzun, her gün anne babası ile birlikte oynama imkânı oluyor mu? Neden?”

Çocukla Oyun Keyiftir, Mesai Değil!

Çocuğun fiziksel, duygusal, dil, bilişsel ve sosyal gelişiminde oyunun rolü ve önemi günümüzde çok iyi bilinmektedir. Son yıllarda ise uzmanlar çocukluk döneminde tek başına veya arkadaşlarla oynanan oyunların yanı sıra ebeveynlerin de bizzat oyuna katılmasının önemini vurgulamaktadırlar.
Ebeveynlerin çocuklarıyla oynadıkları oyunlar onlar için çok değerli olmakta ve ebeveynleri tarafından gerçekten önemsendiklerini hissetmelerine yardımcı olmaktadır. Çocukların duygusal, sosyal, fiziksel, bilişsel gelişimleriyle ebeveynlerin oynadıkları oyunlar arasında birçok olumlu ilişkinin bulunduğu birçok araştırma tarafından da gösterilmektedir.

Güzel Anılar Bırakalım mı?
Günümüzde yoğun çalışma temposu ve televizyon, bilgisayar, tablet, telefon gibi aletlerden dolayı ebeveynler çocuklarıyla geçirebilecekleri kaliteli oyun zamanlarını gittikçe kaybetmektedirler. Oysa bir çocuğun ileride hatırlayabileceği en güzel anılar “ebeveynleriyle geçirdiği keyifli anlar” olacaktır ve bu anılar onların da ileride kendi çocuklarıyla da oynamalarına yardımcı olacaktır.

Çocuğunuzu Oyun Oynarken Yalnız Bırakmayın!
Çocuklar üç yaşlarından sonra kendi oyunlarını kurabildiklerinde anne babalar farkında olmadan oyun alanından uzaklaşırlar. Ne de olsa tek başına oynayabildiğini düşünerek kendi işlerine öncelik verirler. Oyun niteliğinin azalması genelde bu yaşlardan sonra başlar. Ebeveynler işten geldikten sonra yemek, ev işleri, televizyon rutinine girip çocuk oyun alanında tek başına oynadığında hem ilişkileri, hem çocuğun gelişimi ıssızlaşır. Anne babanın çocukla oynarken göz ucuyla telefonu ve televizyonu takip etmesi de sadece “görüntüde” bir oyun durumu yaşatır.

Bahane Yok, Oyun Vakti!
İsteklİ Olun: Çocukla oyun oynarken gerçekten oyun oynamaya istekli olmak en önemli başlangıç noktasıdır. Çünkü çocuklar gerçekten orada olmadığınızı veya dikkatinizi oyuna, kendisine tam vermediğinizi hissederler. Bu da oyunun bağlayıcı etkisine en büyük yıkımdır.

Meraklı Olun: Merak çocuğun iç dünyasını, konuşturduğu oyun karakterlerini, kurduğu oyunu veya dile getirdiği hikayeleri, senaryoları  ilgiyle izleyebilmektir. Merak etmek çocuğa “önemsiyorum” mesajı verir.

Mantık Aramayın: Oyun oynarken bazen hiç konuşulmasa da, his olarak oyunu iki kişinin karşılıklı ilişkisi olarak yaşamak çok önemlidir. Bu yüzden oyun oynarken düzeltmelerde bulunmamalı, sürekli mantığa büründürmemeli  veya oyunu yönetmeye çalışılmamalıdır, bu yaklaşım oyunu tek kişinin oynadığı bir sürece çevirebilir.
Zamanlamayı Doğru Yapın: Yorgunken ya da başka işlerimiz varken oyun oynamak zordur, böyle zamanlar doğru zamanlama değildir. Oyun oynamayı gerçekten oyuncu olmak istediğiniz zamanlara saklayın. Oyunun süresi uzun olmak zorunda değildir. On beş dakika, yarım saat süren bir diyalog, kısa bir oyun bile ilişkiyi besleyebilir.
Şartsız Kabul Edin: Kurallı oyunlarda bile çocuğu şartsız olarak kabul etmek çok büyük bir önem taşır. Hileyi, hızı, yavaşlığı, rekabeti, tekrarı, değişiklik yapmayı kabul eden ebeveyn çocuğun psikolojik büyümesi için kıymetli bir alan sunar.
Esneklik Gösterin: Ebeveynin oyuna, çocuğuna, duruma göre esneklik gösterebilmesi, gerçek hayatta da çocuğun uyum, adaptasyon ve problem çözme konusunda anne babasını nasıl model alacağı konusunda büyük önem taşır.

Spontanlıktan Vazgeçin: Akılda bir planla başlansa bile oyunun sizi alıp götürdüğü yere gitmekten çekinmeyin. Kule yapmak için başladığınız legolardan hayali bir uzay gemisi çıkmışsa, planınızı cebinize koyup, uzay gemisine binip uzaya doğru yola çıkmaya hazır olun 

Çocuğunuza Oyun Davetini Siz Yapın …
*Her gün yarım saat de olsa mutlaka çocuğunuzla oyun oynayın.
*Hadi oynayalım dedikten sonra “daha sonra” diyerek oyunu ertelemeyin.
*Oynarken değişik sesler ve mimikler kullanın, rollere girin.
*Oyunlarına aşırı müdahale etmeyin.
*Hep aynı ebeveyn değil, anne-baba dengeli ve değişimli olarak oyuna katılın.
*Oyun esnasında televizyon, telefon vb. şeylerle ilgilenmeyin, gerçekten sadece oyun oynayın!
*Göz teması ve fiziksel temas oyunda çok önemlidir. İkisini de kurmaya özen gösterin.
*Oyunlarda ilginç kelimeler ve kalıplar kullanarak dil gelişimini destekleyin.
*Çocuğunuzun öz güven problemi varsa siz oyunda öz güvensiz olan bir çocuğu canlandırın. Ona nasıl daha güvenli davranması gerektiğini öğretecek şekilde rollere girip model olun.
*Onun sizi çağırmasını beklemeyin. Oyuna siz de onu davet edin!.
*Bazen ebeveynlerin tek başına kalmak ihtiyacı içinde olabileceğinizi aklınızdan çıkarmayın. Çocuğunuzla evin dışında yalnız yapabileceğiniz aktiviteler bulun. Bu hem çocuğunuza, hem size, hem de eşinize iyi gelecek molalar yaratır.

Keyifli oyunlar dileğiyle …

Özlem AZARGÜN
Vatan Okulları Anaokulları Zümre Başkanı
Ataköy Vatan Anaokulu Müdürü